Lễ hội Bung Lổ: Sự kiện truyền thống của người Dao Họ

Lễ hội Bung Lổ được người Dao Họ tổ chức nhằm cúng tế các vị thần linh, tổ tiên. Cầu mưa thuận gió hòa, thóc đầy bồ, lợn gà đầy sân.

Sinh sống lâu đời ở các tỉnh phía Bắc Việt Nam, người Dao Họ đã tạo nên một đời sống vật chất, tinh thần đặc sắc. Góp phần tạo nên bức tranh văn hóa đặc sắc của cộng đồng 54 dân tộc anh em. Tiêu biểu nhất là hội Bung Lổ với nhiều điểm thú vị.

Tổng quan về lễ hội Bung Lổ

Lễ hội Bung Lổ xuất phát từ chế độ canh tác lúa gạo với chế độ tự cung tự cấp dựa phần lớn vào điều kiện tự nhiên của đồng bào Dao Họ. Những năm thời tiết hạn hán kéo dài làm mùa màng thất thu, cuộc sống ngày càng khó khăn. Khi đó, họ cùng nhau họp lại quyết định tổ chức lễ hội Bung Lổ.

Lễ hội Bung Lổ thu hút lượng lớn người dân tham gia

Theo ngôn ngữ của người Dao “Bung Lổ” có nghĩa là cầu mưa. Vì thế, sự kiện này được tổ chức nhằm cầu đất trời, Ngọc Hoàng cùng các vị thần linh tiên tổ cho dân làng mưa gió thuận hòa. Nhờ vậy, mùa màng, chăn nuôi đạt năng suất cao.

Người Dao Họ chuẩn bị lễ Bung Lổ như thế nào?

Sự kiện diễn ra theo quy mô toàn xã nên công tác chuẩn bị sẽ được bàn bạc thống nhất kỹ càng. Dân bản cùng nhau quyết định chọn 1 nhà trong xã làm địa điểm tổ chức. Gia đình được chọn phải có người làm thầy đạo, múa có uy tín được mọi người coi trọng.

Thầy múa chủ trì lễ hội Bung Lổ

Gia chủ có trách nhiệm chuẩn bị lễ vật và dụng cụ liên quan đầy đủ để nghi thức diễn ra suôn sẻ, đúng truyền thống. Vật tế gồm có: gà, lợn, hương, gạo, giấy bản màu... Ngoài ra còn có mặt nạ, lán cúng “màn dù”, cờ đuôi rồng, đao, thanh la, kiếm gỗ...

Hội Bung Lổ tổ chức ra sao?

Hàng năm, cứ tới ngày 5 đến 15 tháng 5 âm lịch, người Dao Họ lại nô nức tổ chức lễ hội Bung Lổ dưới sự chỉ đạo của thầy múa. Tương tự như sự kiện văn hóa khác hội cầu mưa cũng gồm nhiều hoạt động đặc sắc khác nhau.

Nghi thức mở đầu lễ hội

Vào khoảng giờ Thìn thầy Tam nguyên hướng dẫn đệ tử đánh chiêng, trống và múa theo lễ truyền thống rồi tiến vào ngõ chủ nhà làm lễ. Chủ tế mặc áo đỏ, tay cầm đao gỗ đi đầu, phía sau là thầy phụ mặc áo vàng, tay cầm kiếm gỗ vừa đi vừa múa mở đường.

Tiếp theo là vạn pù cầm tay dải vải có tua múa điệu trừ tà. Sau đó ông sán cô đeo mặt nạ tượng trưng cho người khai mở vùng đất này. Đi giữa có thầy cầm sách và kiếm trên tay cùng lệnh bài dẫn theo vài học trò đến gần lán cúng làm lễ đuổi tà.

Nghi lễ cúng “Thào Phanh”

Được thực hiện ở bàn thờ ngay gian chính giữa ngôi nhà. Mâm cúng gồm mấy chén nước chè với thẻ hương. Thầy cúng dâng sớ với nội dung báo cáo các vị thần công, thổ địa, tam nguyên... về việc gia chủ tiến hành nghi lễ.

Lễ hội Bung Lổ của người Dao Họ được lưu giữ đến ngày nay

Màn cúng Pẹa Tàn vào lán

Thầy đạo, múa cùng nhau làm thủ tục cúng lễ. Nội dung bài khấn nhằm mời thần linh tổ tiên về dự lễ cầu mưa phù hộ cho bà con có mùa màng bội thu, nhà nhà no ấm.

Nghi lễ cúng ban đêm

Chủ tế cầm gậy, kiếm múa những điệu nhanh, mạnh cùng điệu múa gà độc đáo. Theo người Dao Họ, mỗi vị thần sẽ được dâng 1 con gà. Mỗi con đều còn sống và được thầy cầm múa.

Đội hình sắp xếp theo hình tròn, mỗi vòng có 1 động tác khác nhau như dứ mổ, cầm ngang lưng, đặt trên lên đầu gối nhảy lò cò, nâng gà lên cao... Kết thúc gồm điệu trống đổ hồi 9 tiếng tượng trưng cho hình ảnh gà vỗ cánh bay lên, mang theo những điều xấu xa đổ ra sông ra biển.

Khi thầy ngồi trên đài, bà con dân bản lấy cây cỏ đốt lửa với ngụ ý hăm dọa thiêu cháy con sông nếu không có nước về. Thường sẽ có mưa vào ngày hôm sau, nếu không họ tạo dòng nước giả tưới đều khắp nơi như đang có mưa.

Tổng kết

Như vậy, sự kiện là một trong những lễ hội truyền thống của người Dao Họ. Thể hiện bản sắc văn hóa cùng giá trị gắn kết cộng đồng ý nghĩa. Không chỉ là dịp cúng tế thần linh, tiên tổ, hoạt động còn tạo cơ hội cho bà con xa xứ trở về quên hương, giao lưu chia sẻ kinh nghiệm trồng trọt, chăn nuôi.

Mong rằng bài viết sẽ trở thành trang tài liệu tham khảo hữu ích cho độc giả về lễ hội Bung Lổ. Theo dõi web để nhận thêm nhiều điều thú vị khác bạn nhé!

Theo Mia.vn

4.9/5 (14 votes)