Lễ hội Chôl Chnăm Thmây: Đậm đà bản sắc dân tộc Khmer
11/07/2025
Đăng bởi: Hà Thu
Lễ hội Chôl Chnăm Thmây mang ý nghĩa chúc mừng năm mới theo lịch đồng bào Khmer. Đây là dịp tỏ lòng biết ơn tới tổ tiên, tạo điều kiện con cháu sum họp sau thời gian lao động vất vả.
Người Khmer có nền văn hóa giàu bản sắc được lưu truyền qua bao thế hệ. Trong đó, Chôl Chnăm Thmây là điểm nhấn tiêu biểu thể hiện rõ ràng nhất với nhiều hoạt động thú vị, cuốn hút khó cưỡng. Cùng chuyên trang tìm hiểu cuộc vui này rõ hơn qua bài viết dưới đây bạn nhé!
Tổng quát về lễ hội Chôl Chnăm Thmây
Giữa tháng 4 dương lịch hàng năm, khi mùa màng đã thu hoạch xong, người Khmer lại tất bật chuẩn bị đón Tết dân tộc. Tết Chôl Chnăm Thmây được tổ chức đầu tháng Pôsăk, còn gọi là tháng Chét theo lịch Phật Tiểu thừa.
Chùa Monivongsa Bopharam diễn ra nhiều hoạt động Tết Chôl Chnăm Thmây
Đây là dịp để con cháu tưởng nhớ tới ông bà tổ tiên, cầu mong sức khỏe, công việc thuận lợi. Đồng thời, tạo điều kiện dân bản giao lưu trao đổi kinh nghiệm sản xuất, văn hóa. Qua đó nâng cao lòng tự hào, tinh thần phát huy, bảo tồn truyền thống dân tộc trong thời kỳ hội nhập.
Tết Chôl Chnăm Thmây được tổ chức như thế nào?
Trước ngày Tết, đồng bào Khmer bắt đầu sửa sang, dọn dẹp trang trí nhà cửa. Chuẩn bị đồ ăn thức uống đầy đủ, họ giã gạo làm bánh, hoa quả, thịt, cá, rau củ đều sẵn sàng. Mọi công việc tạm gác lại, những người con xa xứ trở về quê hương nghỉ ngơi, sum họp cùng gia đình.
Thời khắc Giao thừa trong tết Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer
Với đồng bào Khmer giao thừa không phải là 0h như Tết Dương Lịch hay Nguyên đán mà dựa vào thời khắc tiên nữ giáng trần. Để biết thời khắc giao thừa, A Cha trong các ngôi chùa làm lễ rồi thông báo cho dân làng.
Lúc này, trên bàn thờ dân làng thường bày mâm lễ gồm 5 nén hương, nến, chén cốm, nhà cái ly nước, hoa tươi, 2 quả dừa và 11 loại trái cây để đón thần linh gia tiên về dự lễ. Mọi thành viên đều ngồi nghiêm chỉnh trước ban thờ, thành tâm khấn vái mo9ng được ban phước lành dịp năm mới.
Nghi thức tắm tượng Phật tại lễ hội Chôl Chnăm Thmây
Ngày Tết Chôl Sangkran Thmây
Lễ rước Đại lịch Maha Sangkran được xem như hoạt động quan trọng nhất của ngày đầu năm mới. Bà con tắm gội, mặc trang phục đẹp đội cỗ lên chùa.
Đại lịch đặt trong khay sơn son thiếp vàng. Chọn giờ đẹp đưa lên kiệu để khiêng đi vòng quanh chính điện 3 vòng để chào đón năm mới rồi mới vào chính điện.
Cuối cùng cư dân cùng nhau vào tụng kinh lễ Phật. Người dân quan niệm, cuộc rước có hoàn thiện hay không thể hiện điềm báo tốt hay xấu cho năm mới.
Một số nơi còn tổ chức nhạc ngũ âm, nhóm múa Chhay-dăm có người dẫn đầu đeo mặt nạ, tay cầm gậy mở đường. Kế tiếp là Achar đội mâm cúng và 1 người đi sau cầm lọng vàng che cho người đội mâm. Đoàn người tay cầm nhang đèn đã đốt sẵn đi sau cùng.
Đồng bào tuần tự xếp hàng 2, 3 xuất phát hướng Đông theo chiều kim đồng hồ vòng quanh chính điện. Vị sư cả tiếp nhận Đại lịch đặt trên bệ thờ tụng kinh cầu an và đón thần cai quản năm mới.
Ngày Wonbof thứ hai
Ngày thứ hai của lễ hội Chôl Chnăm Thmây các gia đình sẽ dâng cơm mời các vị sư và đắp núi cát tìm phúc duyên, cầu mong mùa màng thuận lợi, mưa gió thuận hòa. Hiện nay, việc đắp núi cát chỉ được diễn ra ở những chùa đang xây dựng. Do đó, một số nơi thay bằng đắp núi gạo, lúa.
Ngày Wonbof thứ hai
Ngày Tngay Leang Saka thứ 3
Người dân chuẩn bị nước mưa và hoa tươi làm nước thơm để lên chùa thực hiện nghi thức tắm Phật và Cầu siêu. Nhằm bày tỏ lòng tôn kính với Đức Phật, rửa sạch mọi điều xui xẻo năm cũ đón năm mới nhiều niềm vui. Đồng thời cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, nhà nhà no đủ.
Trong ba ngày Tết, ngoài nghi lễ Phật giáo, đồng bào Khmer cũng tổ chức rất nhiều hoạt động văn hóa, trò chơi dân gian. Đây cũng là dịp để họ tìm hiểu, hẹn hò thể hiện tình cảm với nhau.
Như vậy cuộc vui này được xem như sự kiện có ý nghĩa đặc biệt trong đời sống dân tộc Khmer. Đây là dịp tỏ lòng thành kính, biết ơn với thần linh, tiên tổ. Đồng thời thể hiện tinh thần sẵn sàng đương đầu với mọi khó khăn, thử thách vì một tương lai tốt đẹp hơn.
Bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về lễ hội Chôl Chnăm Thmây. Theo dõi web để cập nhật nhiều điều thú vị khác bạn nhé!
Theo Cema.gov.vn
4.9/5 (21 votes)