Những dấu hiệu của người sắp bị đột quỵ và cách xử lý

Đột quỵ (hay tai biến mạch máu não) là tình trạng khẩn cấp y tế xảy ra khi dòng máu cung cấp đến một phần não bị gián đoạn hoặc giảm nghiêm trọng, khiến mô não thiếu oxy và dinh dưỡng. Điều này có thể gây tổn thương não vĩnh viễn hoặc tử vong nếu không được xử lý kịp thời. Nhận biết sớm các dấu hiệu của người sắp bị đột quỵ có thể cứu sống bệnh nhân. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến:

Các dấu hiệu chính của đột quỵ

a) FACE (Khuôn mặt)

• Dấu hiệu: Một bên khuôn mặt bị xệ xuống hoặc liệt.
• Kiểm tra: Yêu cầu người đó mỉm cười hoặc nhăn mặt. Nếu nụ cười bất đối xứng hoặc khó thực hiện, đây là dấu hiệu nguy hiểm.

Những dấu hiệu của người sắp bị đột quỵ và cách xử lý

b) ARM (Cánh tay)

• Dấu hiệu: Một cánh tay yếu hoặc không thể nâng lên được.
• Kiểm tra: Yêu cầu người đó giơ hai tay lên. Nếu một tay không thể nâng cao hoặc rơi xuống, cần cảnh giác.

c) SPEECH (Lời nói)

• Dấu hiệu: Khó nói, nói lắp, giọng nói không rõ ràng, hoặc không thể nói được.
• Kiểm tra: Yêu cầu người đó lặp lại một câu đơn giản. Nếu họ nói ngọng, không rõ lời, hoặc không hiểu được, cần chú ý.

d) TIME (Thời gian)

• Hành động: Ngay khi phát hiện các dấu hiệu trên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức (tại Việt Nam: 115). Thời gian là yếu tố quyết định trong việc điều trị đột quỵ.

Các dấu hiệu khác của đột quỵ

Ngoài các triệu chứng chính ở trên, người sắp bị đột quỵ có thể xuất hiện các dấu hiệu sau:

a) Rối loạn thị giác

• Dấu hiệu: Mờ mắt, mất thị lực một hoặc cả hai mắt.
• Biểu hiện: Khó nhìn rõ, tầm nhìn bị che khuất, hoặc cảm giác như có "màn sương" trước mắt.

b) Chóng mặt và mất thăng bằng

• Dấu hiệu: Chóng mặt đột ngột, đi đứng loạng choạng, hoặc mất khả năng kiểm soát cơ thể.
• Biểu hiện: Người bệnh có thể ngã hoặc không thể đứng vững.

c) Đau đầu dữ dội

• Dấu hiệu: Cơn đau đầu bất ngờ và dữ dội mà không rõ nguyên nhân.
• Biểu hiện: Đau đầu kèm theo buồn nôn, nôn, hoặc mất ý thức.

d) Tê hoặc yếu đột ngột

• Dấu hiệu: Tê liệt hoặc yếu một bên cơ thể (mặt, tay, chân).
• Biểu hiện: Cảm giác tê cứng hoặc không còn sức lực ở một phần cơ thể.

e) Khó nuốt

• Dấu hiệu: Khó khăn khi nuốt thức ăn hoặc nước uống.
• Biểu hiện: Hay bị sặc, nghẹn, hoặc cảm giác thức ăn mắc lại trong cổ họng.

f) Hỗn loạn hoặc mất nhận thức

• Dấu hiệu: Lú lẫn, không hiểu được lời nói, hoặc mất phương hướng.
• Biểu hiện: Không nhớ tên người thân, không biết mình đang ở đâu, hoặc hành động bất thường.

Các dấu hiệu khác của đột quỵ

Các yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ

Những người có các yếu tố nguy cơ dưới đây cần đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu của đột quỵ:

• Tuổi tác: Người lớn tuổi (trên 55) có nguy cơ cao hơn.
• Bệnh lý nền: Tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, bệnh tim mạch.
• Lối sống không lành mạnh: Hút thuốc lá, uống rượu bia nhiều, ít vận động.
• Tiền sử gia đình: Có người thân từng bị đột quỵ hoặc bệnh tim mạch.
• Stress kéo dài: Áp lực công việc, căng thẳng tâm lý.

Cách xử lý khi nghi ngờ đột quỵ

Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu đột quỵ, hãy thực hiện các bước sau:

a) Gọi cấp cứu ngay lập tức

• Liên hệ số điện thoại cấp cứu tại địa phương (ở Việt Nam: 115) và thông báo chi tiết tình trạng bệnh nhân.

b) Lưu ý "FAST"

• Nhớ kỹ quy tắc F.A.S.T để xác định nhanh chóng.

c) Giữ bình tĩnh

• Đỡ người bệnh nằm xuống và kê đầu cao khoảng 30 độ để giảm áp lực lên não.

d) Không cho ăn hoặc uống

• Tránh cho người bệnh ăn, uống hoặc dùng thuốc, vì có thể gây nguy hiểm nếu họ bị khó nuốt.

e) Theo dõi và hỗ trợ

• Theo dõi nhịp thở và mạch của người bệnh. Nếu ngừng thở, thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) nếu có kỹ năng.

Cách xử lý khi nghi ngờ đột quỵ

Phòng ngừa đột quỵ

Để giảm nguy cơ đột quỵ, bạn nên:

• Kiểm soát huyết áp: Duy trì huyết áp ổn định.
• Ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối, đường, chất béo; tăng cường rau xanh và trái cây.
• Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 30 phút/ngày.
• Không hút thuốc lá: Từ bỏ thói quen hút thuốc.
• Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm các bệnh lý nguy cơ như tiểu đường, mỡ máu cao, hoặc bệnh tim mạch.

Kết luận

Nhận biết sớm các dấu hiệu của đột quỵ có thể giúp cứu sống bệnh nhân. Hãy nhớ quy tắc F.A.S.T (Face, Arm, Speech, Time) và hành động nhanh chóng khi phát hiện bất kỳ triệu chứng nào. Thời gian là yếu tố quyết định trong việc điều trị đột quỵ.

4.9/5 (16 votes)